Media

Kristien De Wolf, Sint-Niklaas
‘Dit is misschien wel het mooiste boek van de vier die ik vandaag aanbeveel. Kees Ruys neemt ons mee naar Indonesië. Hij maakte er ontelbare reizen en hield daar veel vrienden voor het leven aan over. Ze zijn niet altijd zuiver op de graat, die vrienden, het zijn zelfverklaarde tovenaars of sjacheraars, ze vluchten weg voor schulden, het zijn eigenzinnigaards, met een enorm talent om zichzelf in de problemen te brengen. De culturele verschillen zijn enorm, maar de vriendschap tussen Ruys en deze plantrekkers is onverwoestbaar. Grappig, ontroerend, een milde spiegel, schitterende literatuur. Lees dit traag, een klein hapje per dag, lees het zoals je kaviaar zou eten (bij wijze van spreken), je gaat spijt hebben als het uit is.’

Hein van der Hoeven, Den Haag
‘Je hebt een bijzondere en geslaagde vorm voor je boek gevonden, in gesprek met je beste Madurese vriend. […] Op bijna elke bladzijde is er een zoeken van jouw kant, van de kant van de Indonesiër, naar elkaars bedoelingen, wensen, geheimen. Wat een prachtige inkijk geef je daarmee in het leven en de houding van de Indonesiër en die van de Nederlandse bezoeker. Ook laat je zien hoe het verleden van Nederland als de koloniale macht nog doorwerkt in het heden, al spreekt daar niemand meer Nederlands en heeft bijna niemand een herinnering aan die tijd. […] Razend knap. Je geeft veel over jezelf bloot. Ook je fouten, vergissingen, twijfel. […] Je hebt een bijzonder mooie schrijfstijl. Tamelijk virtuoos.’

Michael Abspoel, Amsterdam
‘Het boek heeft me intens geraakt. Het ultieme verhaal over vriendschap. Wat een gelaagdheid, wat een pleidooi voor Brelliaanse kameraadschap. Hoe ingewikkeld soms ook. Heb het verslonden en ga het snel herlezen.’

Dick Langelaan, Coubjours (Fr.)
‘Je hebt me meegenomen naar een land waar ik nooit geweest ben. Liefdevol en indringend. De bladzijden heb ik geaaid en vertraagd tot me genomen. Je nam me mee naar je overleden vriend en je liefde voor het land. Een persoonlijk relaas. Eerlijk en bescheiden.’

Roland Verbiest, Kinshasa
‘Werkelijk, het is magnifiek geschreven. 100 woorden per dag. Dat is hetzelfde ritme als Ovidius. Zo langzaam moet een schrijver werken als hij een vreemde lage stem ergens diep in zijn hart hoort en de verbaasde lezer ermee naar een veilige haven wil leiden. […] Nergens wordt die lijn/toon onderbroken, alleen loopt de lezer soms over een dunne draad, maar je blijft zijn hand vasthouden. Het hele boek blijft diezelfde magische toon hangen en kan de lezer die volgen, en zo wordt een voortreffelijk boek geschreven. Een bijzondere leeservaring.’

Hans Muiderman, Den Haag
‘Wat een mooi boek! Over cultuurverschillen, je eigen gedrag en dat van de ander, over gewoontes, over hoe je elkaar benadert of juist op afstand houdt, over hoe je beschouwt en je dan weer in een situatie onderdompelt, en vervolgens weer beschouwt. En steeds weer terug naar de rode draad van cultuurverschillen en de innerlijke dialoog daarover met de vriend. […] En dit alles met de nodige zelfspot, een onroerende afronding (de schim) en geschreven in een stijl die losjes is en bij vlagen ook subliem. Ik heb genoten.’

M. v. D., Amsterdam
‘Een rijk boek vol bijzondere, persoonlijke gedachtes, veel informatie en geschiedenis. Maar bovenal het Indonesische leven in ’t dorp, al die mensen in jouw kielzog of jij juist in het hunne. […] Alles roept meteen beelden op: de “wandeldialogen”, of over vriendschap: “Ik was, jij was en als het waaide, waaide het”; “het oerbeeld” van Pasir Putih “dat de vele renovaties overleefde” en veel, veel meer. […] Bescheiden, verlegen, vol zelfspot. Je wil deel uitmaken van hun wereld zonder je op te dringen. Soms is die wereld juist weer teveel. Vind daarin maar een middenweg. Meeslepend hoe je dat zoekende onder woorden brengt. En soms heel geestig.’

M.W., Amsterdam
‘Je nieuwe boek in één adem uitgelezen. Echt prachtig. Ontroerend voor mij en alles zo herkenbaar. En zo eerlijk als je bent over die vriendschappen aldaar. East is east, enzovoorts. En zo mooi opgebouwd, dat boek. Hulde!’

H. van Z., Amsterdam
‘Nét uitgelezen. Ik vond ’t mooi en aandoenlijk en vond bij herhaling herkenning (van plastic op ’t meubilair tot onpeilbare gemoedstoestanden). Je beschrijft ’t zo mooi door er schijnbaar langs te ketsen – terloops is het woord! Een “mustread”…’

J.F., Den Haag
‘Moet mijn aandacht erbij houden en me soms afvragen over welke periode schrijf je nu. En lange, mooie zinnen lees ik meerdere malen, zo ook sommige stukken. […] Ontroerend, openhartig, oude en huidige geschiedenis, herinnering, en met veel compassie geschreven.’

R.A., Lunteren
‘Ik heb met veel plezier en bewondering je boek De Madurese vriend gelezen.
De hoofdfiguur beschrijft de Madurezen op een liefdevolle manier. Door de vele details geeft hij ons een inkijk in het leven van de Madurees. Een leven dat de hoofdfiguur observeert en op een menselijke manier beschrijft, en waar hij met respect aan deelneemt. […] Het verhaal is beeldend verteld. De taal is daarbij voortreffelijk en het leest prettig. De Madurese vriend doet recht aan de titel. Een prachtig boek.’

J.P., Alkmaar
‘De algemene indruk is dat je ingezogen wordt in een wereld die helemaal niet de onze is en die jij toch wel tot de jouwe maakt. Wat een indrukwekkende tekening/schriftuur. […] Je vertelstijl is vlot en je zorgt ervoor dat de lezer zich kan inleven door feitenkennis (zo’n goed begin over kolonialisme en later de uitleg over de Hogere Werkelijkheid). Het is geen zware taal, ook niet lichtvoetig, maar wel af en toe realistisch, even met de beide voeten op de grond. Maar wat is het allemaal magisch.’

Rob Verschuren, Nha Trang
‘Een geweldig boek, waaraan veel te bewonderen valt. In de eerste plaats de stijl, die precies is en mooi zonder mooimakerij. De breedte van je palet en de natuurlijke flow tussen het ‘hier en nu’ en herinneringen, politiek en geschiedenis, emotie en observatie, deelnemer en commentator. Dit doe je schijnbaar moeiteloos, maar ik weet hoe moeilijk het is om al die overgangen ‘onmerkbaar’ te laten verlopen. De laatste reis om afscheid te nemen van een oude vriend houdt alles bij elkaar.’

B.S., Groningen
‘Met groot plezier je nieuwste boek gelezen. Bij al het andere mooie vond ik het hilarische verhaal over de wonderbaarlijke carrière van pak Puamin het allermooist. En natuurlijk werkt jouw eindeloos uitgestelde aankomst heel goed en roept, achter alle mooie herinneringen, voortdurend een gevoel van onheil op.
Ik genoot ook erg van die korte aforistische zinnetjes die een beetje buiten de loop van het verhaal staan en die niemand anders zou kunnen bedenken. ‘Een kind beseft niet wat het mist, en zelfs niet dát het mist.’ Of: ‘Ik ga er zitten en ik was er al.’ En zo zijn er veel meer. Vaak zijn ze heel grappig. Zo moest ik, op mijn camping, hardop lachen om je opmerking dat Ahmed gewoon een bril nodig had. ‘Of twee, één voor ver weg en eentje voor dichtbij.’ Ja, als iedereen daar een goede bril had, zou niemand geloven.’

H. de J., Nijmegen
‘Van de week heb ik De Madurese vriend van Kees Ruys uitgelezen. Ik vind het een schitterend boek, bijzonder van compositie en prachtig geschreven. Meesterlijk hoe hij zijn ‘rouwreis’ naar zijn overleden vriend lardeert met herinneringen aan hun jarenlange verstandhouding. Het roept ook een waarheidsgetrouw beeld op van de zachte en harde kanten van de samenleving die ik als antropoloog op een andere manier heb leren kennen: de vriendelijkheid, de gastvrijheid, de armoede, de man-vrouw verhoudingen, het machismo, het overspel, het nemen van risico’s, het geloof in bovennatuurlijke krachten, etc. Soms moest ik het boek even wegleggen, omdat de werkelijkheid me te heftig en confronterend werd.’

Pagina in bewerking